Hemodiyaliz Tedavisi

[melleseferi]

Hemodiyaliz Tedavisi

Sağlıklı böbrekler fazla sıvıyı, mineralleri ve atıkları uzaklaştırarak kanınızı temizlerken aynı zamanda kemiklerinizi güçlendirmek ve kan yapımını hızlandırmak için bazı hormonları yaparlar.Böbrek yetmezliği geliştiğinde zararlı atıklar vücudunuzda birikir,kan basıncınız yükselebilir,fazla sıvı atılmaz,kanınız için yeterli alyuvar yapılmaz.Bu durum oluştuğunda çalışmadığınız böbreklerinizin yapmadığı işlerin tedavi ile üstesinden gelinmelidir.

TEDAVİ SEÇENEĞİ OLARAK HEMODİYALİZ

Hemodiyaliz bir makine aracılığı ile geçici olarak vücudunuzu zararlı atıklardan,fazla sudan ve fazla tuzdan arındırarak kanınızı bir filtreden geçirilerek süzülmesi ve temizlenmesi işlemini yapar.Hemodiyaliz kan basıncınızın kontrolüne yardımcı olur.Vücudunuzdaki potasyum,sodyum,kalsiyum ve bikarbonat gibi bazı önemli minerallerin dengelenmesini sağlar.

Hemodiyalizde,kanınızı temizlemek için adata yapay bir böbrek gibi çalışan ve “diyalizör” adı verilen bir filtre kullanılır.Tedavi sırasında,kanınız ince borular yolu ile fazla suyun ve atık maddelerin süzüldüğü diyalizör içine taşınır.Sonra temizlenmiş kan başka bir ince boru dizisi yoluyla vüvudunuza geri döner.Diyalizör,kan akımını denetleyen ve atıkları kandan uzaklaştıran bir makine ile bağlıdır.
Hemodiyaliz tedavisinde genellikle haftada üç kez gereksinim vardır.Bir tedavi süresi genellikle 3 ile 5 saat arasındadır;fazla da sürebilir.Tedavi sırasında kitap okuyabilir,yazabilir uyuyabilir,konuşabilir yada televizyon izleyebilirsiniz.

Hemodiyaliz Tedavisine Hazırlık

Hemodiyalizi seçersiniz, tedavinizin başlamasından birkaç ay önce damar sisteminize bir giriş yolu oluşturulmalıdır. Bir gece hastanede yatmanız gerekebilir; ancak birçok hasta giriş yolu ameliyatından sonra yatırılmamaktadır. Bu giriş yolu, kanınızın diyaliz makinesine doğru vücudunuzdan dışarı taşınmasını ve sonra geri dönüşünü, ‘herhangi bir rahatsızlığa neden olmadan’ en etkili şekilde temin eder. Giriş yolu için iki seçenek vardır: Fistül ve greft-yapay damar.
• Cerrah genellikle ön kolunuzdaki kendi damarlarınızı kullanarak bir arteri doğrudan vene  birleştirmek suretiyle fistül oluşturur.Artan kan akımı venin büyümesine ve güçlenmesine neden olur,böylelikle tekrar tekrar iğne girişlerine imkan tanınması sağlanır.Bu yol damara giriş yolu için en sık seçilen yoldur.Kullanılması için ameliyattan birkaç hafta geçmesi gerekir.
• Greftte ise sentetik bir ince tüp kullanılarak bir arter vene bağlanır. Fistül gibi gelişmesi için beklenmesine gerek yoktur ve yerleştirildikten sonra hemen kullanılabilir. Fakat greft iltihap kapma ve pıhtılaşma ile tıkanma gibi problemlerin oluşmasına daha yatkındır.

İğneler kan akımının dışa doğru gerçekleşmesini sağlayacak şekilde giriş yoluna yerleştirilir. İğneleme esnasında ağrıyı en aza indirgemek için lokal anestezikler uygulanabilir.Eğer böbrek hastalığınız hızlı gelişirse diyaliz tedavisine başlamakta kalıcı bir damar giriş yolunun oluşturulması için yeterli zamanınız olmayabilir. Bu durumda geçici bir yol olarak boyun,göğüs veya kasığınızın bacağa yakın kısmında bulunan venlere bir kateter yerleştirilmesi ve onun kan alma ve geri verme işleminde kullanılması gerekebilir. Bazı hastalıklarda bu kateterler ,damara giriş yolu olarak uzun bir süre kullanılabilir. Üç haftadan uzun süreli kullanılması gereken kateterler hastanın rahatlığı düşünülerek ve yan etkileri en aza indirmek için cilt altına tünel açılarak yerleştirilir.

Hemodiyaliz Tedavisini Kim Uygular?

Hemodiyaliz tedavisi genellikle bir diyaliz merkezinde hemşireler ve eğitimli teknisyenler tarafından uygulanır.Bazı durumlarda yeterli olanaklar mevcut  ise evde arkadaş veya akraba yardımı ile yapılabilir.Hemodiyaliz tedavisi evde sürdürülecekse siz ve tedaviyi uygulayacak kişi eğitim almak zorundadır. Türkiye’ de evde hemodiyaliz tedavisi pratikte uygulanmamaktadır.

Olası Yan Etkiler

Hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda hastaneye yatış gerektiren problemler arasında en sık rastlanılan damara giriş sorunlarıdır. Başlıcaları; enfeksiyon, pıhtılaşma nedeniyle tıkanıklık, düşük kan akımıdır. Bu sorunlar tedavinizi aksatabilir. Düzgün çalışan damara giriş yolu sağlanması için tekrarlayan cerrahi müdahalelere gerek duyulabilir.
Diğer sorunlar tedavi sırasında vücut sıvı ve kimyasal dengenizdeki hızlı değişimlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Kas krampları, tansiyonun yükselmesi ya da kan basıncınızda ani düşüşler en sık görülen yan etkilerdir. Düşük kan basıncı, sizde halsizlik, baş dönmesi ve mide bulantısı yapar.
Hemodiyaliz tedavisine uyum sağlamanız birkaç ay sürecektir. Yan etkiler çabuk ve kolayca tedavi edilebildiğinden bu sorunları daima doktorunuza ve hemşirenize bildirmelisiniz. Pek çok yan etkinin görülmesini diyetinize uyarak, sıvı almanızı kısıtlayarak ve ilaçlarınızı tarif edildiği gibi alarak engelleyebilirsiniz.

Hemodiyaliz İçin Diyet

Hemodiyaliz ve uygun diyet vücudunuzda oluşan atıkların miktarının azaltılmasına yardımcı olacaktır. Diyaliz merkezlerinde genellikle, hekiminizin belirlediği tavsiyeler doğrultusunda öğünlerinizi planlamak için bir diyetisyen bulunmaktadır. Yiyeceklerinizi seçerken şunları hatırlayınız:
• Et, tavuk ve balık gibi yüksek protein içeren yiyecekleri dengeli tüketin.

• Yiyeceklerle aldığınız potasyum miktarını kontrol edin. Potasyum, çeşitli tuzlarda, meyvelerde (muz, kayısı, portakal gibi), sebzelerde, çikolata, fındık, fıstık gibi yiyeceklerde bulunabilen bir mineraldir. Fazla potasyum çok tehlikeli olabilir, ani ölümlere yol açar.

• Sıvı tüketimini sınırlandırın. Böbrekleriniz çalışmadığı zaman, sıvılar çabucak vücudunuzda birikir. Fazla miktarda sıvı dokularınızda şişmeye, yüksek kan basıncına, kalp yetmezliğine, kramplara ve diyaliz esnasında tansiyon düşmelerine neden olur.

• Tuzdan sakının. Tuzlu yiyecekler susuzluk hissinizin artışına, vücudunuzun su tutmasına neden olur.

• Süt, peynir, fındık, fıstık, kuru fasulye ve kolalı içeceklerin tüketimini sınırlandırın. Bu gıdalar yüksek miktarda fosfor minerali içerir. Kanınızda fazla fosfor bulunması, kalsiyumun kemiklerinizden kana çekilmesine ve dolayısıyla kemiklerinizin kolay kırılabilir olmasına yol açar. Bu durum kemik ve eklem ağrılarına neden olur. Kemik sorunlarını önlemek için doktorunuz her öğünde düzenli olarak almanız için bazı ilaçlar yazabilir.

medicana.com.tr