SEÇİMLER YAKLAŞIRKEN ENGELLİ GERÇEĞİ

[melleseferi]

21.02.09 - Sayısı 8,5 milyona ulaşan ve en az 4 milyonu seçmen olan bedensel engellilerin büyük bir kısmının iradesi sandığa tam olarak yansımıyor. Oy vermede fizikî şartların uygun hale getirilmemesi, onlan sandıktan uzaklaştırıyor. Ancak engelliler bu kez vatandaşlık haklarının peşine düştü. Sivil toplum dernekleri, üyelerinin rahatlıkla oy kullanabilmesi için düzenlemeler yapılmasını istiyor.

Türkiye Sakatlar Derneği Genel Başkanı Şükrü Boyraz, oylannı yüksek katlı yerlerde kullanmak zorunda bıraküdıklan için bedensel engellilerin sandığa gidememesinden yakınıyor. Türkiye Omurilik Felçliler Derneği Genel Başkanı Ramazan Baş ise seçme hakkının engellendiğini belirtip yargıya başvurdu. Bir önceki seçimde üçüncü kattaki sandığa 'karga tulumba' götürülmeyi reddeden Baş, oy veremediği için YSK'dan şikâyetçi oldu. Kurulun talimatlannda 'Sandığa gidecek engelli kişilere uygun ortamlarda oy kullandırılır.' ifadesine dikkat çeken Baş, "Uygun ortam hazırlanmadığı için oyumuzu kullanamıyoruz. Bir de sorumlu tutuluyoruz. Dava sonucunu bekliyorum." Dedi.

Engelliler her vatandaş gibi sandığa gidip vatandaşlık hakkını kullanmak istiyor. Ancak önlerindeki 'kaldırılabilir engeller' bir türlü kaldırılmıyor. Özellikle fiziki mekanların batıda olduğu gibi onlara uygun hale getirilmesini istiyorlar, bunun yapılmamasını bir hak kısıtlaması olarak görüyorlar. Türkiye Sakatlar Derneği Genel Başkanı Şükrü Boyraz, sorunlann büyük kısmının Türkiye'deki kamu ve özel binaların özürlülere göre planlanmamasından kaynaklandığını belirtiyor. Boyraz, "Binalar yapılırken, kaldınmlar düzenlenirken engelli vatandaşlar görmezlikten geliniyor. Sayıları 8,5 milyon olan engelli vatandaşların 2,5 milyonunu tekerlekli sandalyeye mahkum olanlar oluşturuyor. Bunlann en az 1,5 milyonu seçmen. Sadece bu alandan baktığımızda bir milyondan fazla oy bandığı, ulaşım zorluğundan dolayı kullanılmadığı için yok sayılıyor." diyor. Yıllardır YSK'ya müracaatlarda bulunduklarını dile getiren Boyraz, her seçimde kendilerine gereken tedbirlerin alındığını, kolaylık gösterileceğine dair sözler verildiğini vurguluyor. Ancak çözüm üretilmediğinin altını çiziyor. Boyraz, şöyle devam ediyor: "Alınan tedbirler sandığın aşağıya indirilmesiymiş. Bir oy için 20 müşahitle sandığın kucaklanıp aşağıya indirildiğine şahit olmadık. En uygun olanı, bedensel engellilerin giriş katlardaki sandıklarda oy kullanabileceği düzenlemenin yapılmasıdır." Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği Genel Başkanı Ramazan Baş da oy kullanmada en çok sıkıntıyı çeken engellilerin ortopedik engelliler olduğuna dikkat çekiyor. YSK'nın talimatlarında 'Sandığa gidecek engelli kişilere uygun ortamlarda oy kullandınlır' talimatının bulunduğunu kaydeden Baş, seçim kurullarının dilekçe verilmesi halinde sandığı aşağıya indirerek kolaybk sağlayacağının belirtildiğini, ancak şu ana kadar buna şahit olmadıklannı anlatıyor. Oy kullanmayanlara müeyyide uygulandığını hatırlatan Baş, "Biz oy kullanmak için gidiyoruz ama uygun ortam hazırlanmadığı için kullanamıyoruz. Bundan da sorumlu tutuluyoruz. Ben bu konuda dava açtım, sonucunu bekliyorum." ifadelerini kullanıyor.

AK Parti Milletvekili Lokman Ayva ise bedensel engellilerin kendilerini ifade edebilecekleri en önemli enstrümanın oy kullanabilmek olduğunu vurguluyor. Ayva, şunlan kaydediyor: "Kendimizi ifade edebileceğimiz bir alan var ve o da oy kullanabilmek. Ancak bu da antidemokratik olarak engelleniyor. Soru önergesi verdim, çözümün YSK tarafından savsaklandığına inanıyorum. Sonuç belirlemede bir oy bile etkili. YSK nezdinde girişimlerimiz devam ediyor. Engelli vatandaşımıza mutlaka oyunu kullanacak kolaylık sağlanmalı." Engelli seçmenler, anayasal haklarını yerine getirirken büyük zorluklar cekiyör.
YSK"nın sorunlarını bir türlü çözmediğini belirten vatandaşlar, ilgisizlikten yakınıyor.

Parti amblemi kabartmalı olmalı

Görme engelliler, oy kullanmakta sıkıntı yaşayan seçmenler arasında yer alıyor.
Söz konusu vatandaşlar, kendilerine verilen refakatçiler eşliğinde oylarını kullanabiliyor. İki kardeşin, eşlerin bile kendine göre farklı düşünceleri olduğunun altını çizen Altı Nokta Körler Derneği Genel Başkanı Süha Sağlam, bu yöntemin, tercihlerin bağımsız kullanılması açısından sıkıntı doğurduğunu belirtiyor. Sağlam, oy pusulalarında en azından partilerin amblemlerinin kabartma yapılarak bu sıkıntının az da olsa aşılabileceğine dikkat çekiyor. Sağlam, "Ancak bizim sıkıntımızın tam çözümü elektronik oylamanın hizmete girmesiyle mümkün olur." diyor.

'Omuzlar üstünde oy kullanmak istemiyoruz' Hakan Ercan (34) isimli engelli vatandaşın son seçimde başına gelenler, engellilerin sıkıntılarını gözler önüne seriyor. Bir önceki seçimde Fatih Ahmet Rasim İlköğretim Okulu'nda oy kullandığını belirten Ercan, yaşadığı zorluğu şöyle anlatıyor: "Benim sandığım 3. kattaydı. Merdivenlerin dibine gelip sandığın indirilmesini istedim; indirmediler. Muhtarımızın yardımı ile 3-4 vatandaş beni omuzlayarak yukarı çıkardılar ve oyumu kullanabildim. Bu secimde gitmemeyi düşünüyorum ancak cezası beni korkutuyor.">Zaman